Psikoteknik belgesi almak için yapılan testler şunlardır:

Dikkat Düzeyi: Adayın karmaşık uyaranlar arasından belirli uyaranları ayırt etme becerisi test edilir. Sürücülerin monoton ortamlarda dikkatlerinin düşebileceği ve kazaların ana sebeplerinden birinin dikkat kaybı olduğu düşünüldüğünde, sürücülerin dikkat düzeylerinin belirlenmesi güvenli sürüş için önemlidir.

Muhakeme: Soyut görsel şekiller arasındaki ilişkilerin anlaşılması üzerine odaklanan bir testtir. Kişilerin olaylar arasındaki ilişkileri değerlendirme yetenekleri ölçülür. Bu, sürüş sırasında olası riskli durumları önceden algılamak için önemli bir yetenektir.

Hız ve Mesafe Algılama: Adayın, uyaranların hareket hızını ve aralarındaki mesafeyi doğru bir şekilde tahmin etme becerisi ölçülür.

Görüş Açısı ve Koordinasyon: Başın sağ ve sol ekstremitelerinden 120 ila 140 derecelik açıda verilen uyaranların kişinin görüş açısına giriş zamanını değerlendiren bir testtir. Bu, periferal görme yeteneği ile ilgilidir.

Tepki Kalitesi ve Hızı: Farklı renk ve tonlardaki görsel ve sesli uyaranlara verilen doğru tepkiler ile bu tepkilerin hızı ölçülür. Ani ve stresli durumlarda adayın ne kadar hızlı ve doğru tepki verebileceği değerlendirilir.

Görsel Süreklilik: Karmaşık bir ortamda dikkatin belirli bir yöne kontrollü şekilde odaklanabilme yeteneği test edilir.

Sürekli Dikkat ve Problem Çözme: Adayın sürekli dikkat performansı ölçülür.

TAVTMB Takistoskopik Trafik Algı Testi: Kısa sürelerle (1 saniye) gösterilen trafikle ilgili görüntüler sonrasında görsel algılama performansı ve algısal hızı ölçen bir testtir.

Stajyer ehliyetli sürücüler, belirli cezaları ihlal ettiklerinde ehliyetlerinin iptal edilir. Yeniden ehliyet alabilmek için psikoteknik testinden geçmek ve tekrar sürücü kursuna kayıt olmak zorundadırlar.

Karayolları mevzuatına göre ticari araç sürücüleri (taksi, servis, kamyon, tır, otobüs ve şirket araçları kullanan sürücüler), beş yılda bir psikoteknik testine tabi tutularak rapor almak zorundadır. Yeni mevzuata göre, psikoteknik raporu olmayan sürücüler cezai işleme tabi tutulacaktır.

Artık psikoteknik raporları e-devlet sistemi veya polis sorgu sistemi üzerinden görüntülenebilir. Bu sayede sahte raporlar engellenmiş ve adayların mağduriyetleri azaltılmıştır. Yeni mevzuat ile birlikte emniyet birimleri, bu belgeyle ilgili cezai işlemleri kolayca başlatarak güvenilir bir trafik ortamı oluşturmayı amaçlamaktadır. Test ve muayeneden geçen adaylar, belgelerini e-devlet sistemi üzerinden kontrol edebilirler.

Psikoteknik değerlendirme ülkemizde 1997 yılından beri yasal olarak tanımlanmış olup, aşağıdaki trafik ihlalleri yapan sürücülerin ehliyet iadesi aşamasında dikkate alınmaktadır:

1. Madde 51/2-b: Bir yılda beş kez hız limitini ihlal etmek
2. Madde 48/5: Beş yılda üç kez alkollü araç kullanmak
3. Madde 118: Bir yılda iki kez 100 ceza puanını doldurmak

2004 yılında yürürlüğe giren Karayolları Taşımacılık Kanunu’na göre sürücülerin beş yılda bir sağlık raporu alması gerekmektedir.

Motorlu araçlar, ticari ve bireysel yaşamın önemli bir parçasıdır. Hukuk düzeni, bu alanda düzenlemeler yapmış ve alkollü araç kullanımının trafik güvenliğini tehlikeye soktuğunu belirlemiştir. Alkol alarak araç kullananlar için herhangi bir kaza olmasa bile yaptırımlar uygulanmaktadır. Bu nedenle alkollü araç kullanmanın cezaları ve sonuçları üzerine bilgi verelim.

Psikoteknik raporunuzu beş yılda bir yenilemeniz gerekiyor. Belgenizin yasal geçerliliği beş yılın sonunda sona erer, bu yüzden psikoteknik merkeziyle iletişiminizi sürdürmek ve belgelerinizi yenileme süresi geldiğinde dikkatli olmanız önemlidir.

Karayolu Taşıma Yönetmeliği, ülke ekonomisine uygun bir şekilde karayolu taşımacılığını düzenlemeyi ve güvenliği sağlamayı amaçlar. Sürücülerin bedensel ve psikoteknik sağlık raporlarını beş yılda bir yetkili sağlık kuruluşlarından almaları gerekmektedir.

Yönetmelik, valilikler, kamu kurumları ve kolluk kuvvetlerine doğrudan görev ve yetki vermektedir. Ayrıca, belirli suçlar ve cezalar yönetmelikte belirtilmiştir: hız ihlali, alkollü araç kullanımı ve belirli ceza puanlarının aşılması gibi durumlarda sürücü belgeleri geçici olarak geri alınabilir ve sürücü psikoteknik değerlendirmeye tabi tutulabilir.

Belirli trafik suçları işleyen sürücülerin haklarında alınan cezaların boyutu, yönetmelikte belirtilmiş ve cezaların geri alınması için belirli koşullar konmuştur. Bu çerçevede, belirli suçların tekrarı durumunda sürücü belgeleri süresiz olarak iptal edilebilir.

Psikoteknik değerlendirme, sağlık muayeneleri ve belirli suçlar nedeniyle alınan cezalar, taşımacılık sektöründe güvenliği sağlamak ve trafik kurallarına uymak adına önemli düzenlemelerdir.

Psikoteknik E-Rapor Sistemi,

Sürücülük için uygunluğu değerlendiren bir rapordur. Sağlık Bakanlığı denetiminde onaylı kurumlar, bedensel ve psikolojik durumun sürücülük için elverişli olup olmadığını belirlemek amacıyla en az 1 saat süren psikolog eşliğinde gerçekleştirilen test sonucunda verir.

Artık psikoteknik belgesi ıslak imzalı olarak değil, e-rapor olarak düzenlenir ve e-devlet sisteminden erişilebilir hale gelir. Testten sonra, sürücü test sonucuyla birlikte sağlık bakanlığı tarafından düzenlenen sisteme testi uygulayan psikolog tarafından bilgisayar ortamında yüklenir.

Bu e-rapor, testi gerçekleştiren merkezde çalışan psikolog tarafından sisteme yüklendikten sonra aday, test sonucunu dikkate alarak sürücülük için uygun olup olmadığına ilişkin bir psikiyatri hekimine bir ay içinde muayene olmalıdır. Hekim muayenesinden sonra aday, raporunu hekimden ya da hastaneden alabilir.

Belgesini kaybeden aday, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlık numarasıyla e-devlet sistemine giriş yaparak kodlu ve orijinal belgeyi görüntüleyebilir, indirebilir ve gerektiğinde (örneğin iş sebepleriyle) kullanabilir.

Psikoteknik e-rapor sistemi, işlemleri hızlı ve kolay bir şekilde tamamlamanızı sağlar.